Verhalen en legenden
Houdoe wor!
door Henny Molhuysen|
Het is opmerkelijk dat de afscheidsgroeten in Nederland de laatste jaren een snelle evolutie doormaken. Dikwijls zijn het dialectwoorden die door anderen worden overgenomen. Bijvoorbeeld tabee (uit het Maleis), ajuus (een verbastering van adieu) of saluutjes (een vervorming van saluut). Enige jaren geleden leek het erop dat het Brabantse 'hou doe' een opmars boven de grote rivieren was begonnen; het heeft echter niet doorgezet. Groetwoorden zijn er genoeg. Zoals bijvoorbeeld 'haje' (uit het Nijmeegse afkomstig met de betekenis van 'hou je taai') od 'doeg'(de Zaanse versie van 'dag').
DoeiDeze laatste kreet heeft zich de afgelopen twintig jaar over het gehele land verspreid. De forensen uit de Zaanstreek brachten het mee naar amsterdam en vervolgens werd het in heel Nederland gebezigd. Volgens deskundigen gebeurde dat omdat 'daag' als te beschaafd klonk en 'daog' als te onbeschaafd werd ervaren: 'doeg' was een prettig alternatief. Het groeide uit tot 'doei'.Voor de nieuwste ontwikkelingen draagt de televisie de schuld. Rechtstreekse vertalingen vanauit het Engels worden door de spelers van 'Goede tijden, slechte tijden' de ether ingeslingerd: 'ik zie je' en 'hoor je'.
'Houdoe' is in ieder geval geen verbastering van het door de geallieerde troepen in 1944-1945 in de zuidelijke provincies gebruikte 'how do you do'. Onzin, want de groet 'Houdoe'is veel ouder.
De officiële vermelding van deze Brabantse groet kwam ik tegen in het boekje 'Proeve van een Bredaasch taal-eigen' (Breda 1836). Houden, of: zich wel houden, was de gezegswijze voor 'gezond blijven'. En, zo verkleerde de samensteller van het werkje, J.H. Hoehfft: „Een bij het volk zeer gewone wensch is: houd U wel". En van daar 'Houdoe': hoe je doe. In Den Bosch is dit uitgegroeid tot 'Hou doe wor', maar ook wel tot 'Hou doe bezjoer' (naar het Franse 'bonjour').
RevueHou doe, wor! is ook de titel van de eerste door Niek de Rooy geschreven Bossche revue uit 1935. Hierin laat hij de Bossche burgemeester zeggen, als die afscheid van zijn gasten neemt: „Tot ziens, dames en heren. Bye bye ladies and gentlemen, of op xun Bosch gezeet: Hou doe wor!” In dezelfde revue komt een liedje voor, 'Hymne des volks', met onder meer de volgende twee coupletten:
's Mergus vruug en 's aovens laot,
Thuis of wel op de straot, Bende bij dokter of winkelier 'Hou doe wor!, daor en hier. Bij den doop en as ge trouwt, Inne keinderwagen stouwt, Gaode veur goed mee met maogere Hein, Heurde nog ut refrein: Hou doe wor! |
Brabants Dagblad donderdag 25 maart 1993
Bossche Encyclopedie |